Knakken van gewrichten schadelijk?
Vanmorgen werdt ik wakker, stapte uit bed en hoorde mijn lichaam tot drie keer toe knakken. Zo erg dat mijn vriendin voor de “gein” zei: “Je wordt oud, joh!!” Nu gebeurd dat al heel mijn leven. Sterker nog, in mijn rechter enkel zit er wel vaker een knakje in. Dus ging in me even verdiepen in “of het knakken van gewrichten nu directe schade aan het lichaam kan aanbrengen. Moet je je dus zorgen maken als je gewrichten zo nu en dan kraken en knakken? Volgens orthopeed Peter Brownson van The Bone and Joint Centre van het Spire Liverpool Hospital is het heel normaal dat gezonde gewrichten allerlei geluiden maken. Niets om je zorgen over te maken dus. Gaat het kraken en knakken echter gepaard met pijn en stijfheid, dan kan er wel wat aan de hand zijn. Het kan een aanwijzing zijn dat er sprake is van gewrichtsslijtage. Dit wordt ‘artrose’ genoemd. Het geluid ontstaat doordat het kraakbeen en bot van structuur veranderen.
Gewrichten maken geluiden
Bij de meeste gewrichten wordt het krakende geluid normaal gesproken veroorzaakt doordat twee structuren over elkaar heen schuiven. Bijvoorbeeld pees en bot, twee pezen of kraakbeen en bot. Het knakken kan veroorzaakt worden door een los stukje bot of kraakbeen dat het gewricht blokkeert. Wanneer het gewricht weer ontgrendeld wordt, kan dit gepaard gaan met een ‘poppend’ geluid. Bij artrose kunnen de gewrichten gaan knakken en ‘zandgeluiden’ maken. Dit komt meestal tijdens het bewegen voor. Deze geluiden worden veroorzaakt door de ruwheid van het gewichtsoppervlak door verlies van de gladde kraakbeenlaag. Dit wijst meestal op beginnende slijtage van het gewrichtsoppervlak. Als deze geluiden niet samengaan met zwellingen, stijfheid en pijn, dan is er meestal nog niets aan de hand. Maar als u er wel andere klachten bij heeft, is het verstandig om langs de huisarts te gaan om te laten controleren of er geen sprake is van artrose. Overigens hoeft artrose niet altijd samen te gaan met krakende en knakkende gewrichten.
Kan kraken en knakken leiden tot artrose?
Misschien wel het meest bekende gewrichtsgeluid is het knakken van de knokkels. Hoewel dit niets meer dan een zenuwtrekje is, vinden de mensen die dit regelmatig doen het een prettig gevoel geven. Door aan de gewrichten te trekken of te duwen kan er een luchtbel ontstaan, die met een poppend geluid uit elkaar knapt. Dit trucje kan pas herhaald worden, als er weer voldoende lucht is opgenomen. Naar schatting tussen de 25 en 54 procent van de wereldbevolking knakt met de knokkels. Veel mensen denken dat krakende en knakkende gewrichten op den duur artrose kunnen veroorzaken. De Calorische arts Donald Unger heeft 60 jaar lang de knokkels van zijn linkerhand twee keer per dag gekraakt. In beide handen was echter geen spoor van artrose te bekennen. In een andere studie, met 215 deelnemers, werd niet alleen gekeken of mensen wel of niet met hun knokkels knakten, maar ook hoe vaak ze dat deden. Van alle deelnemers gaf 20% aan regelmatig met de knokkels te knakken. Er werd geen aantoonbaar verschil geconstateerd tussen mensen die wél met de knokkels kraken en zij die nooit aan knokkelgekraak doen. Ook per gewricht bekeken werd er geen verschil gevonden. Tenslotte bleek ook de frequentie (aantal keren per dag), de duur (het aantal jaren dat men het al doet) en het volume (frequentie x duur) van het kraken geen invloed te hebben op het ontstaan van handartrose.
Er is dus geen link tussen artrose en geknakte knokkels. Wel is het zo, dat mensen met artrose meer last hebben van krakende gewrichten.
